Wałbrzyska Palmiarnia – tropikalny skarb Dolnego Śląska

 

Palmiarnia powstała jako wyraz miłości księcia Jana Henryka XV Hochberga do swojej żony, Marii Teresy Cornwallis-West, zwanej księżną Daisy. Miłośniczka kwiatów i egzotycznych roślin, Daisy zainspirowała księcia do stworzenia tego niezwykłego „zimowego ogrodu”. Budowa palmiarni rozpoczęła się w 1908 roku i trwała do 1911 roku, choć niektóre źródła podają, że prace mogły zakończyć się w 1914 roku. Inwestycja była ogromnym przedsięwzięciem, kosztującym astronomiczną sumę 7 milionów marek w złocie.

 

Centralnym elementem kompleksu jest 15-metrowy budynek ze szkła i metalu, w którym posadzono palmy daktylowe, niektóre z nich rosnące do dziś i osiągające 12 metrów wysokości. Wokół głównego pawilonu powstały jednokondygnacyjne oranżerie, a także ogrody w stylu japońskim, rosarium, ogród owocowo-warzywny oraz obszar do uprawy krzewów. Wnętrze palmiarni wyłożono tufem wulkanicznym sprowadzonym z sycylijskiej Etny – siedem wagonów kolejowych tego materiału posłużyło do stworzenia grot, wodospadów i ścian z kieszeniami dla roślin. Na dachu budynku utworzono galeryjkę widokową, z której można było podziwiać panoramę okolicy.

 

Palmiarnia od początku była dostępna dla zwiedzających, a księżna Daisy szczególnie upodobała sobie rosarium, w którym uprawiano białe róże nazwane jej imieniem. Obiekt dostarczał także sadzonki roślin do zmiany wystroju zamkowych ogrodów, które Daisy przekształciła z francuskiego stylu w angielski, wprowadzając ukochane rododendrony.

 

 

Po ukończeniu budowy w 1913 roku do palmiarni sprowadzono około 80 gatunków egzotycznych roślin. W kolejnych dekadach obiekt przechodził modernizacje: w 1963 roku wymieniono system ogrzewania i oszklenie, a w 1978 roku wydłużono szlak turystyczny do 500 metrów i przeprowadzono remont konstrukcji. Obecnie palmiarnia zajmuje powierzchnię około 1900 m² i prezentuje ponad 250 gatunków roślin z różnych stref klimatycznych, w tym palmy, kaktusy, cytrusy, bambusy, fikusy, eukaliptusy oraz byliny afrykańskie.

 

Jedną z największych atrakcji jest unikalna, stała wystawa drzewek bonsai, licząca ponad 300 okazów, w tym 200-letni jałowiec, nagradzany na arenie międzynarodowej. W palmiarni mieszkają także zwierzęta, takie jak lemury, papugi, żółwie, ryby i pawie, które dodają uroku temu miejscu.

 

 

Palmiarnia przez wiele lat zmieniała właścicieli. Od lipca 1994 do września 2012 roku należała do Agencji Nieruchomości Rolnych Skarbu Państwa, która kilkukrotnie próbowała sprzedać obiekt, m.in. w 2011 roku za 4,87 mln zł. W 2012 roku palmiarnia została zakupiona przez gminę Wałbrzych i jest obecnie administrowana przez spółkę Zamek Książ. Po przejęciu przez gminę liczba odwiedzających wzrosła z 30 tysięcy rocznie do 93 tysięcy w 2013 roku, co świadczy o sukcesie połączenia biletów z Zamkiem Książ.

 

 

Dziś palmiarnia jest jedną z najpopularniejszych atrakcji turystycznych Wałbrzycha, przyciągającą zarówno miłośników przyrody, jak i historii. Obiekt oferuje zwiedzanie indywidualne bez przewodnika, a bilety do palmiarni są  łączone z wejściówkami do Zamku Książ. W okresie zimowym szczególną popularnością cieszy się wystawa „Ogrody Światła”, gdzie tysiące świateł ożywiają szklarnie i alejki, tworząc magiczną atmosferę. W lecie organizowane są wydarzenia takie jak „Wyspa Skarbów” czy „Bal Piratów” dla dzieci.

 

Palmiarnia dysponuje kawiarnią „Pod Palmami” oraz sklepem z roślinami i pamiątkami, w tym drzewkami bonsai. Obiekt jest także doceniany za swoją dostępność – znajduje się zaledwie 2 km od Zamku Książ, a dojazd ułatwiają parkingi oraz ścieżka pieszo-rowerowa.