Granica pod lupą. Kontrole przedłużone do 2026 roku

Tymczasowe kontrole na polsko-niemieckiej granicy, które z założenia miały być rozwiązaniem krótkoterminowym, zostają z nami na dłużej. Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji zdecydował o ich przedłużeniu aż do 4 kwietnia 2026 roku. Oficjalny powód? Wzmożony ruch migracyjny i konieczność zapewnienia bezpieczeństwa. W praktyce – codzienna rzeczywistość setek funkcjonariuszy i tysięcy podróżnych, którzy każdego dnia przekraczają granicę na Dolnym Śląsku i w Lubuskiem.

Codzienność pod kontrolą

Od trzech miesięcy na granicy z Niemcami trwa coś, co przypomina czasy sprzed Schengen. Kontrole prowadzą funkcjonariusze Nadodrzańskiego Oddziału Straży Granicznej, wspierani przez policję, Wojska Obrony Terytorialnej, Żandarmerię Wojskową i inne służby. Graniczne drogi, które dla wielu były rutynową trasą do pracy, zakupów czy rodziny, znów stały się miejscem policyjnych postojów, sprawdzania dokumentów i pytań o cel podróży.

W ciągu zaledwie trzech miesięcy funkcjonariusze skontrolowali 295 tysięcy osób i 137 tysięcy pojazdów. To pokazuje skalę działań, ale też skalę migracyjnego ruchu, z którym Polska musi się mierzyć jako kraj leżący w środku Europy.

Setki odmów, dziesiątki zatrzymań

Z danych Straży Granicznej wynika, że 212 cudzoziemcom odmówiono wjazdu do Polski, głównie z powodu braku odpowiednich dokumentów. Najczęściej byli to obywatele Ukrainy, Rosji i Syrii. Równocześnie niemieckie służby odesłały do Polski ponad 650 osób, które wcześniej odmówiono przyjęcia po ich stronie.

Ciekawostką – i niepokojącym sygnałem – jest fakt, że aż 111 osób próbowało nielegalnie przekroczyć granicę z Polski do Niemiec. Najczęściej byli to Afgańczycy i Somalijczycy, którzy liczyli na to, że przez Polskę dotrą na Zachód.

Siedem osób zatrzymano za pomocnictwo w organizowaniu nielegalnych przejść – wśród nich czterech Ukraińców, dwóch Polaków i jeden Mołdawianin. Oprócz tego funkcjonariusze ujawnili 50 innych przestępstw – od fałszowania dokumentów, przez kradzieże samochodów, po przemyt.

Bezpieczeństwo kontra swoboda

Decyzja o przedłużeniu kontroli do 2026 roku rodzi pytania o to, jak długo jeszcze będziemy żyć w stanie „tymczasowości”, który coraz bardziej przypomina nową normalność. Dla służb – to codzienna walka z przestępczością transgraniczną i migracyjnym chaosem. Dla mieszkańców pogranicza – dodatkowe utrudnienia, korki, i poczucie, że granica, która miała już nie dzielić, znów wróciła na mapę.

Z drugiej strony – dane pokazują, że graniczne kontrole mają sens. Setki zatrzymań, cofniętych decyzji o wjeździe i ujawnionych przestępstw dowodzą, że granica wciąż wymaga uwagi. Jak podkreślają funkcjonariusze, chodzi nie tylko o bezpieczeństwo Polski, ale całej Unii Europejskiej.

Trzy miesiące kontroli wystarczyły, by granica polsko-niemiecka znowu zaczęła być granicą w klasycznym sensie tego słowa – miejscem, gdzie coś się kończy, a coś zaczyna. I choć większość z nas przywykła do swobodnego przemieszczania się między państwami, obecna sytuacja pokazuje, że bezpieczeństwo i wolność często coraz częściej wymagają kompromisów.

Zobaczymy, czy za pół roku, gdy zbliży się nowy termin decyzji, usłyszymy, że kontrole znów zostają „tymczasowo” przedłużone.