Opłaty za odpady komunalne – Wałbrzych, Powiat Wałbrzyski, Polska (RANKING)

Czasopismo samorządowe „Wspólnota” przygotowało ranking polskich samorządów w zakresie opłat za odbiór odpadów komunalnych. Ranking dotyczył 2023 roku, w którym wszystkie jednostki samorządowe w kraju zebrały opłaty za odpady wysokości 12,6 mld zł.

Największe opłaty w przeliczeniu na jednego mieszkańca miała Krynica Morska, najniższe wprowadziła najbogatsza gmina w Polsce Kleszczów. Różnica była pięćdziesięciokrotna. Niższe opłaty najczęściej występują we wschodniej części kraju, zwłaszcza w województwach: lubelskim, świętokrzyskim, w południowej części województwa mazowieckiego. Najwyższe opłaty odnotowano na zachodzie, szczególnie w województwie wielkopolskim.

W dziesięciu gminach opłata roczna na jednego mieszkańca wyniosła mniej niż 100 zł. Wszystkie to są gminy wiejskie. Najniższa opłata w gminie Kleszczów wyniosła rocznie na mieszkańca 59,33 zł. W tej najbogatszej gminie w kraju mieszka nieco ponad 6 tys. osób, a wydatki budżetu gminy w 2023 roku wyniosły ponad 416 mln zł, co daje w przeliczeniu na mieszkańca daje ok. 70 tys zł. Dla porównania w 2023 roku Wałbrzych liczył ok. 91 tys. mieszkańców, a wydatki budżetu wyniosły trochę ponad 808 mln zł, co na jednego mieszkańca daje kwotę 8.880 zł czyli dziewięciokrotnie mniej niż w Kleszczowie. Dlatego też Kleszczów może się pochwalić najwyższymi dopłatami do odbioru odpadów komunalnych w kraju.

Miasta wojewódzkie

Najwyższe opłaty za odpady wśród miast wojewódzkich w 2023 roku ponieśli mieszkańcy Wrocławia. Najniższe Toruń. Prezydenci dużych, wojewódzkich miast twierdzą, że nie ma jednoznacznych regulacji i skutecznych narzędzi kontrolnych, co ogranicza egzekwowanie odpowiedzialności wytwórców odpadów.

Miasta na prawach powiatu

W Siemianowicach Śląskich w 2020 roku stawka za wywóz odpadów wynosiła miesięcznie od osoby 18,50 zł, w grudniu 2022 roku – 36,96. Obecnie jest to 35,70 zł. W pobliskiej Jeleniej Górze do lutego 2021 mieszkańcy płacili za odbiór śmieci 27 zł, ale w marcu 2023 roku było to już 40,70 zł od osoby miesięcznie. Koszty wywozu odpadów rosną z kilku powodów. Przede wszystkim rosną koszty energii i wynagrodzenia. Poza tym przepisy unijne w tym zakresie są coraz bardziej restrykcyjne. Zdaniem samorządowców przepisy wymagają natychmiastowych i gruntownych zmian, aby zahamować negatywny trend podnoszenia stawek za wywóz śmieci.

O tym, co kształtuje wysokość opłaty za wywóz śmieci w Wałbrzychu opowiada Kacper Nogajczyk, wiceprezydent Wałbrzycha

Miasta powiatowe

Najwyższe opłaty  za wywóz śmieci ponoszą przedsiębiorcy i mieszkańcy Zakopanego, a najniższe wśród miast powiatowych Przysucha w województwie mazowieckim. Generalnie samorządy o charakterze turystycznym mają najwyższe kwoty za odbiór odpadów, zarówno w kategorii miast na prawach powiatu, miasteczek czy gmin wiejskich. Z kolei niskie opłaty w Przysusze wynikają z faktu, że ten samorząd ma własną spółkę świadczącą usługi w zakresie odbioru odpadów. Kwota za odbiór odpadów w tej gminie w 2013 roku wynosiła 4 zł miesięcznie od osoby. Później czterokrotnie była podnoszona, a na koniec 2024 roku ma wartość 14 zł za osobę miesięcznie.

Miasteczka

Najwięcej – jak już wspomnieliśmy – płacą miejscowości turystyczne. Tak jest na przykład w Krynicy Morskiej, gdzie stosuje się stawkę wywozu odpadów uzależnioną od zużycia wody. Stawka za 1 metr sześcienny wody w tej miejscowości wynosiła w 2024 roku 9 zł, ale od stycznia 2025 roku jest to już 9,50. Przy średnim zużyciu 3 metrów sześciennych wody na osobę, miesięczny ryczałt za osobą wynosi 340 zł.

Dlaczego między Głuszycą a Jedliną-Zdrój, gminami które sąsiadują ze sobą, różnica w opłatach za wywóz odpadów wynosi prawie 58 zł wyjaśnia Roman Głód, burmistrz Głuszycy

Gminy wiejskie

Najbogatsza gmina w Polsce – Kleszczów – dopłaca do wywozu odpadów tyle, że miesięczne obciążenie mieszkańca to zaledwie 5 zł. Na taki luksus jednak nie każdy może sobie pozwolić. Do niedawna w gminie Puchaczów w województwie lubelskim stawka za wywóz odpadów wynosiła 7 zł miesięcznie od osoby, ale od 1 stycznia 2025 została ona podniesiona do 14 zł. Na drugim biegunie jest gmina Rewal, która – co prawda dopłaca 3 mln zł rocznie do wywozu śmieci – ale stawka na mieszkańca i tak jest wysoka. Wynika to z turystycznego charakteru gminy. W Rewalu mieszka ok. 3,5 tys. osób, ale tylko w lipcu i sierpniu 2024 roku udzielono tam ok. 600 tysięcy noclegów. Dlatego, o ile statystyczny Polak wytwarza 365 kg odpadów rocznie, o tyle w Rewalu (w przeliczeniu na jednego zameldowanego mieszkańca) jest to 2700 kg czyli 650% więcej.

Tomasz Fąka, wójt Starych Bogaczowic wyjaśnia, co kształtuje wysokość opłaty za wywóz śmieci w gminie wiejskiej

Wałbrzych i Powiat Wałbrzyski

Wałbrzych i gminy powiatu wałbrzyskiego mieszczą się mniej więcej w połowie poszczególnych tabel. Kwoty, które rocznie w 2023 roku wydali na wywóz odpadów mieszkańcy w poszczególnych wałbrzyskich samorządach wahały się od 267,52 zł w Starych Bogaczowicach do 370,34 zł w Jedlinie-Zdroju. Wydawałoby się, że podobne warunki organizacji wywozu śmieci powinny obowiązywać w Jedlinie-Zdroju i Głuszycy. Jednak w tej ostatniej miejscowości wyniosły one 312,50 zł. Nie dziwią niższe wartości opłat za śmieci w Starych Bogaczowicach (267,52 zł) i w Czarnym Borze (289,90 zł), gdzie większość gospodarstw domowych to domy jednorodzinne. W takich gminach łatwiej jest przestrzegać zasad segregacji odpadów. Można też obniżyć opłaty, jeśli ktoś posiada własny kompostownik, na którym składa odpady zielone. W Wałbrzychu, który na 47 miast na prawach powiatu biorących udział w rankingu, zajął 17 miejsce opłata roczna w wysokości 352,02 zł jest niemal identyczna, jak w Mieroszowie (351,52 zł) i różni się dokładnie o 50 groszy. Można zatem powiedzieć, że nie jest tak najgorzej. Ale jednocześnie nie będzie przesady w stwierdzeniu, że jest jeszcze sporo do zrobienia, żeby gminy powiatu wałbrzyskiego i Wałbrzych mogły się znaleźć w dolnych częściach rankingu, który dotyczy opłat za wywóz odpadów komunalnych. Co i jak skutecznie zadziałają w tym zakresie władze poszczególnych gmin, przekonamy się z kolejnego rankingu.